arch/ive/ief (2000 - 2005)

De gehate Economieminister Domingo Cavallo bood net als andere regeringsleden vandaag (donderdag) zijn ontslag aan maar het is de vraag of dat de volkswoede tot bedaren kan brengen. Politiek kan de plunderende menigte in Buenos Aires gestolen worden. Vele 'Porteños' zijn gewoon blij dat ze voor het eerst in maanden hun maag nog eens kunnen vullen.

"Ik heb dit nog nooit in mijn leven moeten doen," zegt een 60- jarige vrouw met enige schaamte. Ze is erin geslaagd een zak te vullen met etenswaren die waren opgestapeld op de stoep voor een supermarkt in Ciudadela, één van de wijken van Buenos Aires. Ze vertoont nog sporen van het gevecht dat ze moest leveren met andere 'Porteños'.

Sommige supermarkten verdelen nu vrijwillig voedsel aan de groepen mensen die sinds vrijdag demonstreren voor de deuren van de grote warenhuizen. Ze proberen dat op een ordelijke manier te doen, maar in de supermarkt in Ciudadela mislukt dat bijvoorbeeld jammerlijk. "Ze gooien eten op de grond zodat wij mekaar te lijf moeten gaan als beesten," klaagt een andere vrouw. Op het moment zelf twijfelde ze geen moment, want ze heeft vijf kinderen te voeden en een man die al drie jaar werkloos is.

President Fernando de la Rúa heeft het ministerie van Sociale Ontwikkeling de opdracht gegeven om voor zeven miljoen dollar voedsel te verdelen. Maar duizenden mensen trekken zich niets aan van de staat van beleg die de president gisteren (woensdag) afkondigde en gaan de straat op om te protesteren of om voedsel te zoeken.

In tien - vooral arme - wijken van Groot Buenos Aires en ook elders in de provincies Santa Fe, Entre Ríos and Mendoza spelen zich hartverscheurende taferelen af. Mannen, vrouwen en kinderen breken door de metalen rolluiken van winkels en warenhuizen en werken vervolgens als mieren om alle rekken leeg te halen. Ze stappen de winkels uit met dozen, zakken, flessen en zwaaien triomfantelijk met lappen vlees en groenten. Ze doen daarbij weinig moeite om hun gezicht te verbergen voor de TV-camera's. "We hebben honger. Ik moet mijn kinderen 's avonds naar bed sturen met enkel een kopje thee ... ik wordt er gek van!" verklaarde een vrouw voor de camera.

Zelfs de politie toont soms begrip voor de plunderaars. Op het TV-journaal was gisteren te zien hoe agenten de kassa van een supermarkt beschermden terwijl drommen mensen door het beeld strompelden met alles wat ze konden dragen. De politie heeft van de president het bevel gekregen geen repressie uit te voeren maar mensen "te overtuigen" om het voedsel te laten vallen en naar huis te keren. Maar op sommige plaatsen kwam het echter tot confrontaties waarbij de agenten traangas, rubberkogels en de wapenstok inzetten tegen tienduizenden mensen die een protestbetoging hielden. Er gaan ook geruchten dat het leger zich aan het voorbereiden is om de opstand de kop in te drukken.

Zeker vier van de vijf Argentijnen die gisteren bij rellen en plunderingen in Rosario en Buenos Aires omkwamen, werden gedood door winkeliers die zelf hun koopwaar probeerden te beschermen. 180 anderen raakten gewond en 328 personen werden gearresteerd. De getroffen winkeliers begrijpen niet waarom een deel van de volkswoede gericht is tegen hen.

Argentinië is in de greep van een zware economische en financiële crisis. De regering kan de openbare schuld (volgens de Financial Times 155 miljard dollar) niet meer aflossen en wil nu - onder druk van het IMF - de begroting voor volgend jaar met een vijfde (25 miljard gulden) verminderen. De Argentijnse regering heeft reeds drakonische maatregelen ingevoerd - ambtenarensalarissen zijn met 13 procent gedaald, particuliere pensioenfondsen is geld afhandig gemaakt om schulden mee af te dragen, de uitkering van staatspensioenen is uitgesteld om crediteuren te kunnen betalen en eerder deze maand beperkte de regering de opname van contant geld door de Argentijnen, een ramp voor de vele kleine zelfstandigen die geen bankpas of reserves hebben. De meeste van de 37 miljoen Argentijnen leven van dag tot dag. Minder dan 5 procent slaagt er in geld over te houden aan het einde van de maand. Vrijwel iedereen komt voordurend geld tekort, zeker nu de geldopnames zijn beperkt. De werkloosheid treft ministens 20 procent van de beroepsbevolking.

Maar het IMF weigert de afbetaling van zo'n 1.3 Miljard te laten vallen omdat Argentinië er, ondanks de strakke maatregelen, niet in zou zijn geslaagd zijn begroting in balans te brengen.

Tijdens de vorige golf van plunderingen in Argentinië in mei 1989 - ook een gevolg van de economische crisis - lieten 17 mensen het leven en raakten 300 anderen gewond. Waarnemers vrezen dat het menselijk leed dit keer nog groter zal zijn als de plunderingen doorgaan. "Vandaag hebben veel meer Argentijnen wapens in huis dan in 1989," waarschuwt Juan Carlos Alderete, een leider van de beweging van werklozen. In 1989 leidden de voedselrellen tot het ontslag van de president. De onlusten dwongen president Raúl Alfonsín (1983-89) in juni 1989 om de macht over te dragen aan zijn opvolger Carlos Menem (18989-1999), zes maanden vroeger dan voorzien.