Wiens oorlog?

Op 11 september werd de wereld geschokt door brutale, moordende aanslagen in de VS met gekaapte burgervliegtuigen. De toestellen werden gebruikt als bommen (vol mensen). Twee ervan vlogen in op het WTC in New York; een op het Pentagon in Washington en een vierde stortte neer. Het dodenaantal loopt wellicht op tot 6000. Het gaat onomstotelijk om terreur: brutaal geweld tegen onschuldige slachtoffers dat geen enkel menselijk doel kan dienen en door geen enkel redelijk motief kan worden verantwoord.

De uitvoerders van deze daden waren zelfmoordcommando's, maar hun leiders, medestanders en financiers moeten gevat en berecht worden; daar kan geen twijfel over bestaan. Al meteen na de aanslagen nam men aan dat ze moeten gezocht worden in kringen van het moslimfundamentalisme, en het netwerk Al Qaida van Osama Bin Laden in het bijzonder. De president van de VS, George W. Bush zegt te beschikken over bewijzen tegen Bin Ladens terreurnetwerk. Hij liet het volledige rapport zien aan Tony Blair (premier UK) en delen ervan aan andere regeringsleiders. Het lijkt hen allemaal te overtuigen maar wat de publieke opinie te horen kreeg en krijgt overtuigt niet, enige voorzichtigheid is dus geboden.

Er valt echter niet aan te twijfelen dat het Al Qaida-netwerk en Bin Laden terroristen zijn die eerder al zware terreurdaden uitvoerden. Dat rechtvaardigt op zich al voldoende hun opsporing en berechting en het ontmantelen van het netwerk, hun installaties en opleidingskampen en het droogleggen van hun financieringsbronnen.

De Verenigde Staten gaan echter verder. Ze verklaarden de ‘oorlog aan het terrorisme' en gingen ondertussen ook al over tot het effectief bombarderen van Afghanistan, het land onder fundamentalistische heerschappij van de Taliban dat Bin Laden onderdak verleent en beschermt. Daar zijn verontrustende bemerkingen bij te maken.

De oorlogsretoriek en de vorming van een alliantie van landen tegen het terrorisme, zijn gevaarlijk. De VS dwingen iedereen te kiezen: met hen of tegen hen. Wie niet meedoet wordt gezien als een beschermheer van terroristen en is zelf een mogelijk doelwit. Op die manier is het praktisch onmogelijk om de terreur af te wijzen en toch een kritische houding aan te nemen tegen de politiek van de VS en/of hun militaire acties.

Bovendien hebben de VS laten weten zich niks te zullen aantrekken van op- of aanmerkingen van landen die zich bij de alliantie aansluiten. Zij en zij alleen zullen beslissen waar, hoe, wanneer en tegen wie er acties zullen komen. Zelfs de Navo-partners worden niet gekend. En ook de Verenigde Naties hebben niets in de pap te brokken.

Wijzen we er in die zin ook op dat uitgerekend de VS de VN-resoluties tegen terrorisme niet ondersteunen. In VN-kader werden de afgelopen jaren niet minder dan twaalf conventies tegen het terrorisme opgesteld. In 1999 werd er nog een Internationale Conventie ter bestraffing van de Financiering van het Terrorisme opgesteld en in 1997 stelde men een conventie op Ter Betraffing van Terroristische Bomaanslagen. Volgens VN-functionarissen willen de VS (sommige van) die conventies hoogstens ondertekenen, maar niet ratificeren (waardoor ze kracht van wet zouden krijgen). Ze willen ook geen internationale conferentie over het terrorisme zoals verschillende (Derde Wereld-) landen hebben voorgesteld.

We vragen ons af of de VS deze ‘oorlog tegen het terrorisme' niet gebruikt om een absolute wereldhegemonie op te eisen.

We mogen aannemen dat die acties bij heel wat moslims zullen gezien worden als een aanval van het Westen op de Islam zelf i.p.v. op het fundamentalisme of de fundamentalistische terroristen en hun beschermers. Hun vrees wordt gevoed door de politiek van het Westen t.o.v. de moslimwereld en t.o.v. de bevolkingen van landen in de zogenaamde Derde Wereld. Het verleden en het heden geven hen voldoende reden om te twijfelen aan de goede bedoelingen. Men ziet de nieuwe oorlog eerder als een verdediging van de geo-strategische en economische belangen van het rijke Noorden tegenover arme en vaak onderdrukte volkeren.

Daardoor –en zeker als er in die ‘oorlog' onschuldige burgerslachtoffers vallen- dreigt het conflict uit de hand te lopen, de erbarmelijke misstanden in die landen te bevestigen en te versterken waardoor de destabilisatie alleen maar toeneemt. In die mate zelfs dat het (onterechte) begrip zou toenemen waarop organisaties als Al Qaida bij die bevolkingen soms kunnen rekenen. Dergelijke ‘oorlog tegen het terrorisme' zou m.a.w. een omgekeerd effect kunnen sorteren, of op z'n minst de zogenaamde voedingsbodem van het terrorisme versterken .

Steun aan ‘terroristen'.

De herauten van de ‘oorlog tegen terrorisme' hebben boter op het hoofd. Bin Laden kreeg in het verleden steun en wapens van de VS omdat hij van pas kwam in hun strijden voor hun zogenaamde ‘vitale nationale belangen' (tegen de Soviets, in ex-Joegoslavië…). Ook het Taliban regime kreeg tot voor kort steun van de VS.

Of denk aan de ettelijke ‘lage intensiteit-oorlogen' die men voerde en tienduizenden slachtoffers eisten (vb. tegen het linkse Sandinistische regime in Nicaragua in de jaren '80), of aan de steun destijds aan Sadam Hoessein… Kortom, de buitenlandse politiek van de VS maken hen net zo goed schuldig maakt aan de opgang van het terrorisme.

Zeker ook de houding de men inneemt in het Palestijns-Israëlische is nefast. Het conflict bevestigt en versterkt de fundamentalistische en zelfs terroristische tendensen. En zolang die situatie niet gedeblokkeerd wordt en het Palestijnse volk geen perspectief krijgt op een menswaardige toekomst, drijft het mensen tot wanhoop en uiteindelijk ook tot extremisme.

Bovendien vrezen we dat de ‘alliantie tegen het terrorisme' legitimiteit geeft aan en aantal regimes met een zéér bedenkelijke staat van verdienste op het vlak van mensenrechten. Lidmaatschap van de alliantie zal gebruikt worden om de onderdrukking van (delen van) hun bevolking en/of bepaalde oppositiegroepen te verantwoorden.

Zeker als het begrip ‘terrorisme' niet ondubbelzinnig gedefinieerd wordt waardoor ook het staatsterrorisme onder die noemer valt, is zo'n scenario niet denkbeeldig.

Ondertussen biedt de oorlogssituatie er wel voor dat ook in het Westen de burgerrechten tussen haakjes worden geplaatst of uitgehold onder het mom van de ‘nationale veiligheid'.

Rechtvaardige wereldorde.

Een oorlog bestrijdt het terrorisme niet. De netwerken van de terreur moeten de wind uit de zeilen genomen worden; hun voedingsbodem moet verdwijnen. Daarnaast moeten hun financiële bronnen drooggelegd worden. Daartoe is er controle nodig op de geldstromen en speculatiebewegingen over de gehele wereld. Nu is het niet uit te maken vanwaar de geldstromen komen en waarvoor ze ingezet worden. ‘Legitiem kapitaal' is verstrengeld met maffia-geld, drugsgeld, geld van illegale wapenhandel etc… Een tobintaks op speculatief geldverkeer maakt zo'n controle mogelijk en brengt geld op dat kan gebruikt worden om het lot te verbeteren van mensen die in uitzichtloze situaties moeten leven.

Het terrorisme kan slecht efficiënt bestreden worden door een wereldorde te scheppen die die naam waardig is; een inrichting van de wereld en de creatie van verhoudingen die een reële uitoefening van eenieders zelfbeschikkingsrecht en recht op een fatsoenlijk leven mogelijk maakt.

arch/ive/ief (2000 - 2005)