arch/ive/ief (2000 - 2005)

BUENOS AIRES, 29 oktober (IPS) - Vertegenwoordigers uit 175 landen komen deze week samen in Marokko voor de Zevende Wereldklimaatconferentie. Tot 9 november krijgen ze de tijd om de politieke akkoorden die bereikt zijn op de half mislukte klimaatconferentie van Bonn (COP 6) naar concrete technische regels te vertalen. In Marrakesh moeten een aantal harde noten gekraakt worden: de controle op de emissiemetingen, de toepassing van de flexibele "clean development mechanisms" en de boetes bij overtredingen van de emissienormen zijn de grootste knelpunten.

"We moeten het juiste evenwicht vinden, want er is altijd een neiging om internationale milieuverdragen zo ambitieus en perfect te maken, dat geen enkel land ze wil ratificeren," zegt Raúl Estrada Oyuela, het hoofd van de Argentijnse delegatie. De Argentijn vat daarmee de bedoeling van de zevende klimaatconferentie bondig samen: het Protocol van Kyoto werkbaar maken.

Al sinds 1995 onderhandelt de wereld over de reductie van broeikasgassen. Het probleem is bekend: broeikasgassen stapelen zich op in onze atmosfeer en houden de warmte van de zon vast. Het ingrijpende fenomeen veroorzaakt een algemene opwarming van de aarde, wat op termijn tot een stijging van de zeespiegel en een vernietiging van ecosystemen als gletsjers, koraalriffen en mangroven zorgt. De oplossing is minder eenvoudig, want het blijkt erg moeilijk om de verantwoordelijkheden en de kosten te verdelen op wereldvlak. Het feit dat het land dat verantwoordelijk is voor een derde van alle emissies (de VS), de doelstelling van Kyoto voorlopig niet wil onderschrijven, hypothekeert de uitwerking ervan. De doelstelling die in 1997 in Kyoto werd vooropgesteld is, zoals bekend, tegen 2008-2012 een reductie bereiken van 5,2 procent van de broeikasgasemissies ten opzichte van het referentiejaar 1990.

Over de middelen om dat te doen bereikten de lidstaten in juli een akkoord in Bonn. Daar werd een flexibele interpretatie van Kyoto uitgewerkt, waarbij de landen kunnen kiezen uit een korf van zes broeikasgassen (CO2, CH4, N2O, PFC s, HFC's en SF6) en uit verschillende emissiebronnen en reservoirs (industrie, transport, landbouw, afval, koolstofopslag in bodem en bossen) om de reductie te bereiken. Onder Russische en Japanse druk werd een systeem van koolstofkredieten en verhandelbare emissierechten ingevoerd om landen die kampen met geldgebrek of emissie-overschot in staat te stellen de normen te halen door tekorten en overschotten te verhandelen met andere landen.

COP7 moet dat alles vertalen in juridische teksten. Tegen volgend jaar moeten de Clean Development Mechanisms operationeel zijn. Dat laat industrielanden met een emissie-overschot toe om te investeren in herbebossing en duurzame energiebronnen (wind- en zonne-energie) in de ontwikkelingslanden. De deadline van 2002 moet goedgekeurd worden in Marrakesh. "Het zou een stimulans zijn voor bepaalde industrielanden om het Verdrag van Kyoto te ondertekenen," zegt Juan Carlos Villalonga, het hoofd van de energiecampagne van in Greenpeace Argentinië. "Alleen dan kan het vanaf september 2002 in werking treden."

Het Protocol van Kyoto treedt pas in werking als 55 landen het hebben geratificeerd. Er moeten bovendien industrielanden bij zijn die samen ten minste 55 procent van de uitstoot vertegenwoordigen. Een hele klus, want de Verenigde Staten zijn goed voor een derde van de uitstoot, de Europese Unie voor een vierde. Tot dusver hebben 39 ontwikkelingslanden en één industrieland (Roemenië) Kyoto geratificeerd.

"Ik denk dat er meer industrielanden zullen meedoen als ze zien dat de clean development mechanisms functioneren," meent Villalonga. "Het zou de akkoorden versterken en de VS terug naar de onderhandelingstafel halen."

In Marrakesh moet ook beslist worden in welke mate de landen die meedoen een eigen methode mogen hanteren voor de meting van emissies. Er zal in ieder geval een vorm van controle zijn, want er zullen commissies worden opgericht die meet- en controlenormen opstellen. Hoe de zetels in die commissies verdeeld moeten worden, is ook een discussie die in Marrakesh gevoerd zal worden.

Een ander heikel punt, ten slotte, is de vraag wat er moet gebeuren als een land de klimaatakkoorden schendt: is toezicht door een adviesorgaan voldoende, of moeten er bindende straffen komen en hoe zwaar moeten die dan zijn? De bestaande akkoorden blijven te vaag op dat vlak. Sommige onderhandelaars willen enkel lichte straffen invoeren om meer landen over de streep te kunnen trekken.