arch/ive/ief (2000 - 2005)

Aan vooravond top G8: EU gaat relschoppers aanpakken
Door de correspondent van NRC-Handelsblad, CAROLINE DE GRUYTER
BRUSSEL, 14 JULI.

De lidstaten van de Europese Unie moeten nauwer samenwerken om rellen tijdens EU-toppen en andere grote conferenties te voorkomen. Dat hebben de ministers van Binnenlandse Zaken gisteren besloten. Zo zullen agenten-in-burger in de toekomst naar andere lidstaten kunnen reizen om daar amok-makende landgenoten in de gaten te houden. Ook komt er meer overleg tussen politiechefs dan tot nog toe het geval is.

De bijeenkomst van de ministers was een direct gevolg van de rellen op de Europese top in Gotenburg, vorige maand. Hoewel tienduizenden demonstranten tegen globalisering er vreedzaam protesteerden, slaagden zo'n duizend gewelddadige types erin om flink wat vernielingen aan te richten. Sommige ministers en premiers konden hun hotel zelfs niet uit. Volgende week dreigt een soortgelijk scenario, tijdens de G8 conferentie van de belangrijkste geïndustrialiseerde landen in het Italiaanse Genua. Zweden zelf had aangedrongen op Europees overleg over deze kwestie, volgens sommigen omdat dit land ,,niet alleen verantwoordelijk wil zijn voor de rellen''. België, dat komend halfjaar twee Europese toppen organiseert en in de toekomst nog ettelijke meer - is ook gebaat bij informatie-uitwisseling over demonstranten uit andere landen.

Landen als Nederland en Frankrijk waren sceptischer over de bijeenkomst. Zij zien weinig heil in collectieve harde maatregelen, die een uitdaging kunnen zijn voor demonstranten die graag met de politie op de vuist gaan. Bovendien wilden zij vreedzame protestgroepen niet in hun legitieme vrijheid van reizen en meningsuiting aantasten. Antoine Duquesne, de Belgische minister, erkende gisteravond dat het moeilijk is om ,,een balans te vinden tussen het recht op vrije meningsuiting en de noodzaak van ordebewaking''.

Hoewel er een ambitieus Duits voorstel gereed lag om een Europese databank op te zetten met de gegevens van gewelddadige demonstranten, werden de ministers het daar niet over eens. Aangezien alle lidstaten vóór moeten stemmen om zo'n voorstel erdoor te krijgen, is dat nu van tafel. Ook het plan om in elk land tijdelijke uitreisverboden mogelijk te maken zoals Groot-Brittannië nu heeft voor voetbalvandalen, sneuvelde. De vijftien ministers willen wel een meer permanent overleg opzetten tussen politiechefs. Als één hunner weet dat er vijftig rellenschoppers uit zijn land van plan zijn naar een top te gaan, kan hij zijn collega in het gastland inseinen. ,,Die weet dan beter wat hij kan verwachten'', zegt een diplomaat. Zulk overleg vindt nu alleen ad-hoc plaats. Ook het sturen van `spotters' - agenten-in-burger - naar elkaars landen, net als vorig jaar tijdens het EK voetbal, vonden alle ministers een goed idee. Spotters kunnen demonstrerende landgenoten tijdens een top observeren, en aan de bel trekken als er iets dreigt mis te gaan.

Tenslotte zijn alle ministers nu warmgelopen voor een dialoog met vreedzame demonstranten. Toen de Zweedse premier daar in Gotenburg op aandrong, vonden velen dat wel érg soft en `Scandinavisch'. Maar vandaag kondigde de Italiaanse minister aan dat er tijdens de G-8 in Genua een gesprek zal plaatsvinden met vreedzame groepen. Plaats van handeling: Rome. Andere lidstaten zullen de afwikkeling van dit snode plan met belangstelling volgen.
© Op dit artikel berust auteursrecht