arch/ive/ief (2000 - 2005)

Dioxinekippen, gekke koeien, hormoonvarkens en nu mond- en klauwzeer. Groot-Brittannië, Frankrijk, Nederland, België, Duitsland. Er is een massaslachting gaande als nooit te voren. Honderdduizenden dieren belanden op de brandstapel of worden afgeslacht.

Waar gaat dat eindigen? En dan komt Tony Blair, de Britse premier, de directies van de supermarkten aanklagen die "de boeren naar de keel grijpen" en hen "verplichten alsmaar meer en goedkoper te produceren". De overstromingen en de ineenstorting van de landbouw noemt hij "de vruchten van onze nalatigheid in het verleden."

Diezelfde Blair zei in 1997: "Wij zijn absoluut niet van plan de hervormingen van Thatcher ongedaan te maken (...). Ik steun de rol van de vrije onderneming in de economie." En hij liet alle privatiseringen en andere dereguleringen ongemoeid.

Maakt hij nu een zelfkritiek? Dat zal wel niet. De paniek omtrent het mond- en klauwzeer heeft niets te maken met de volksgezondheid. In de Independent on Sunday vergelijkt milieuspecialist Geoffrey Lean de draconische maatregelen tegen mond- en klauwzeer met de lakse houding tegenover de (veel ergere) gekke koeienziekte die tachtig mensen het leven kostte en misschien nog duizenden anderen bedreigt. "Het ministerie van Landbouw heeft geen belangstelling voor de volksgezondheid", schrijft hij. "Zij denken alleen aan de rentabiliteit voor de agrobusiness."

In veel Europese landen zijn grote bewonderaars van Blair. Zij vinden dat niet de bedrijfsleiders als schuldigen moeten worden beschouwd, want zij zijn het immers die voor de welvaart zorgen? Tegenwoordig privatiseren en vernietigen ze de openbare diensten die juist de toepassing van de wetten en reglementen op arbeid, milieu en gezondheid moeten controleren. Zo zaaien ze het zaad voor toekomstige crisissen, want concurrentie en winsten van de agrobusiness, dat valt niet te rijmen met gezondheid.

Groot-Brittannië, Frankrijk, Nederland, België, Duitsland zijn begonnen met het afslachten en verbranden van honderdduizenden dieren om de prijs van het rundvlees te doen stijgen want die is sinds de gekkekoeienziekte te diep gezakt. De veehouders kunnen hun dieren niet meer verkopen. Niet dat ze ziek zijn, er zijn er alleen te veel, althans volgens de wetten van het kapitalisme.

In de Europese Unie zullen meer dan een miljoen runderen er aan moeten geloven. De Europese Unie heeft niets nieuws uitgevonden als ze de slachting van gezonde koeien subsidieert.

De communist Palme Dutt schreef hoe "in 1931, in de tijd van de grote crisis, mannen en vrouwen in New York honger leden terwijl in de staat Iowa tienduizenden drachtige zeugen vernietigd werden op bevel van de regering en in Kansas en in Nebraska boeren hun graan verbrandden." [Fascisme en revolutie, p.8]

Wat is de zin van een economisch systeem dat mensen van honger laat omkomen en nog liever voedsel vernietigt dan het aan een volgens haar te lage prijs te verkopen? Een systeem dat niet kan overleven zonder de natuur, de mensen en de productiemiddelen te vernietigen? Diegenen die zonder omkijken vechten voor hun werk hebben gelijk. Diegenen die vandaag voedsel vernietigen omdat ze er niet genoeg aan verdienen, zullen morgen om dezelfde reden een oorlog ontketenen, zoals in de jaren dertig. Niets is immer beter om het te veel aan machines, fabrieken, dieren en... mensen uit de weg te ruimen.

Vaccineren of niet vaccineren?

In de debatten daarover met politici en specialisten, mensen die beweren de boeren te vertegenwoordigen en ministers, hoor je eensgezind niets anders dan productiviteit, markteconomie, uitvoermogelijkheden, Europa. Die termen vormen de basis van de beslissing: vaccineren of niet vaccineren.

Het gaat niet over gezond voedsel, boerenbedrijf, dierenwelzijn. Dat speelt niet mee. Economie, dààr gaat het over. Uit de mond van de hoge pieten hoor je nooit de woorden "fabelachtige winsten van vleesmultinationals." Niemand van hen plaatst één enkel vraagteken bij het economische systeem dat deze ellende veroorzaakt. Niemand zegt één woord over Thatcher die in Engeland de veterinaire keuring tot zowat nul herleidde. Nu zijn duizenden boeren in Europa failliet. Wat hebben zij aan Thatcher's slogan ‘leve de privé en weg met de staatscontrole?’

Europa is er voor de multinationals

Zelfs bij beslissingen die van belang zijn in de gemeenten, de provincies of in het parlement verschuift de macht steeds meer naar het Europese niveau. Eind maart hebben de Europese staats- en regeringsleiders elkaar in Stockholm ontmoet, maar wie hebben ze daar verdedigd?

De Europese werknemers protesteren voor het behoud van de overheidsdiensten en tegen de privatiseringen. Zij vechten voor hun banen naar aanleiding van Europese fusies of vrezen voor het verdwijnen van hun bedrijf naar lage lonen landen. De vakbonden strijden voor het behoud van werk, loonsverhogingen en sociale uitkeringen.

De regeringsleiders en de Europese Commissie daarentegen nemen steeds meer maatregelen die overheidsinstellingen openstellen voor kapitalisten en meer concurrentie in plaats van een eind te maken aan de privatiseringen. Staatshulp aan sectoren in moeilijkheden worden beperkt in plaats van de werkgelegenheid te beschermen. De deregularisering neemt voortdurend toe, zodat er alleen nog gigantische ondernemingen overblijven in plaats van de banen te garanderen. Kleine bedrijven hebben daarbij amper nog een toekomst.

Samen met de commissarissen en de regeringen hebben de regeringsleiders een project uitgetekend om "’s werelds meest competitieve economie" uit te bouwen. Wat neerkomt op het ondersteunen van de grote ondernemingen binnen de sector van de nieuwe technologieën om op die manier de Verenigde Staten te verslaan. Alles moet wijken voor dat perspectief: werknemers moeten flexibel werken en zich aanpassen aan het nieuw soort banen dat deze bedrijven aanbieden, het overheidsbudget moet omlaag, de overheidsdiensten moeten ontmanteld worden...

In ijltempo naar de economische oorlog

Zowat elke zin in de eindverklaring van Stockholm ademt de economische oorlog tegen het Amerikaanse kapitaal uit. Tijdens de top werd een rapport over de hervorming van de beurzen aangenomen. Die hervorming moet "het vertrouwen in de Europese beurzen herstellen, die aan hun lot werden overgelaten ten voordele van de beter geïntegreerde en goed presterende Amerikaanse markt." Europa zal ook meer investeren in de biotechnologie, "waar een belangrijke achterstand bestaat tegenover de VS."

De regeringsleiders zijn het anderzijds niet eens geworden rond het project Galileo, een Europees satelliet- positioneringssysteem, dat het moet opnemen tegen het Amerikaanse GPS-systeem. De Amerikaanse bruggehoofden in Europa - Groot-Brittannië en Nederland - verzetten zich immers. Het systeem zou in de toekomst ook een militaire functie kunnen krijgen binnen het kader van het Europees defensiebeleid. De economische oorlog speelt zich vandaag al af maar aan een complete oorlog wordt ook al gedacht.

Het is niet verwonderlijk dat er zo’n tegenstelling bestaat tussen de doelstellingen die de Europese verantwoordelijken nastreven en de verwachtingen van de werknemers. De Europese Unie werd immers voor en door de werkgevers- organisaties opgericht. Al sinds 1985 legt de Rondetafel van Europese Industriëlen, een instelling met 48 directeuren van Europese multinationals, de grote Europese oriëntaties vast. Zij ijverden voor de oprichting van de eenheidsmarkt en daarna die van de euro. De Rondetafel werkt ook samen met andere organisaties zoals Unice, de Europese wergeversconfederatie.