arch/ive/ief (2000 - 2005)

"In 't stad zonder mijn auto?"...

Op vrijdag 22 september zal in België voor de eerste keer een "In 't stad zonder mijn auto" doorgaan, als opener voor de "Week van de duurzame mobiliteit" (van 22/09 tot 30/09, Trein-Tram-Busdag).
Dit initiatief werd in 1998 gelanceerd door het Franse Ministerie van Milieu. Vorig jaar namen mensen in Zwitserland en Italië het over, en vandaag grijpt het om zich heen in honderden steden doorheen Europa en daarbuiten (Israël,...) De Europese Commissie, en een heel aantal lokale, regionale en nationale autoriteiten binnen de Europese Unie doen er op één of andere manier aan mee en willen een betere stedelijke mobiliteit ondersteunen. Dit moet "een duurzame mobiliteit" zijn, "met zorg voor onze gezondheid, ons milieu en onze economie", en met respect voor de komende generaties.
Tijdens deze dag wordt het accent gelegd op de sensibilisering voor de schadelijke gevolgen van overmatig autogebruik (verschillende soorten vervuiling, dodelijke ongevallen, energieverspilling, stress,...) en op de promotie van alternatieve vervoerswijzen.
Daarom engageren de deelnemende steden zich om op 22/09 van 's morgens tot 's avonds een deel van hun territorium ontoegankelijk te maken voor het autoverkeer (dit noemt men de "comfort-perimeter"). De verplaatsingen die niet gemotoriseerd (voetgangers, fietsers, rollers,...), "proper" (auto's op LPG,...) en collectief (openbaar vervoer, carpoolen) zijn, worden op deze manier in de verf gezet.
Onder de Belgische steden en gemeenten die deelnemen (of ze nu wel of niet het label kregen) zijn Gent, Bergen, Komen... en in Brussel: Watermaal-Bosvoorde, Schaarbeek, Evere, Ukkel (Xavier Debuestraat), Oudergem, Vorst en Brussel-stad. Meer info vind je op http://www.hypernovae.net/mobilite (site geopend door het federale Ministerie van Infrastructuur) en op http://www.22september.org (Europese site voor deze dag).

De publicitaire ruimte, de comfort-perimeter
Opdat 22 september een breed publicitair uitstalraam zou bieden aan de nieuwe marsrichting van de Europese machten op het gebied van mobiliteit, hebben de organisatoren van deze operatie zich verzekerd van "de homogeniteit van de ingezette middelen" in de betrokken landen. En houden ze "de coherentie van de politieke boodschap" en "de omschrijving van een gemeenschappelijke methodologie" in het oog. De zaken worden dus in goede banen geleid

We stellen jullie dan ook voor om er iets aan toe te voegen: een licht zuchtje levensruimte. De levensruimte die Europese commissarissen en ambtenaren zou toestaan om op de ochtend van 22 september, zonder politiebescherming hun mediatiek fietsparcours vanaf de VUB af te leggen (zou het hier echt om een "comfort-perimeter" gaan ?).

De levensruimte die ons duidelijk maakt welke openingen mobiliteit kan creëren voor mensen: de veelheid van verplaatsingen in het dagelijks leven, de mobiliteit als bron van onvoorziene omstandigheden, als schepster van banden en onwennige situaties, van rijkdom doorheen haar eigen ontplooiing. Met andere woorden, ze is in staat om de zingeving die ze voortbrengt in zich te dragen, eerder dan afhankelijk te zijn van vooraf vastgelegde parcours en bindende externe factoren (thuis -> werkplaats/ doplokaal/ OCMW -> supermarkt).

Deze mobiliteit, als uitdrukking van een autonomie in de feiten, laat zich vanzelfsprekend niet binden of ontbinden naargelang het humeur van de planners/ beheerders. Haar beweging gaat zelfs voorbij aan de compartimenten en prioriteiten die constant opgeworpen worden tussen menselijke en financiële verplaatsingen, tussen "nuttige" (winstgevende) en "recreatieve" verplaatsingen, tussen toegestaan "binnenlands" en gecontroleerd grensoverschrijdend verkeer, tussen ruimtelijke en sociale mobiliteit (halt aan de economische selectie van passagiers), tussen gebruikers en personeel van het openbaar vervoer...

Hebben ze de pretentie om het verkeer van goederen en personen te manipuleren zoals pionnen op een schaakbord ? Hoe je het ook bekijkt, van Doel (de bedreiging met Antwerpse havenuitbreiding) tot Brussel (de spoorwegtunnel Schuman-Josaphat), van de Pyreneeën (autosnelweg E7 doorheen de Aspenvallei) tot Nederland (de IJzeren Rijn, een pure handelsspoorweg), verzetten vrouwen en mannen zich tegen de waan dat "de kaart het landschap is", en stellen ze dat een leefbare mobiliteit niet op het geweld van decreten en bulldozers wordt gebouwd.

Zijn ze van plan om treinbegeleiders en passagiers zonder geld tot radertjes van een machinerie te maken, waarbij de eersten verplicht worden de laatsten te sanctioneren ? Meer en meer reizigers, of ze nu geld hebben of niet, lopen risico's bij het openlijk gebruik van de "vervoersrechtkaart" van het Collectief zonder biljet i.p.v. een treinticket. En veel controleurs beantwoorden deze initiatief met een uitdrukking van concrete solidariteit, soms gaan ze zover geen P.V. op te maken (wat henzelf blootstelt aan eventuele sancties).

In die geest is de Street Party op 22/09, waarop we jullie uitgenodigen, zelf ook een "onwaarschijnlijk voorval", een stroom buiten de norm...

Wat is een Street Party ?

Een samenkomst van mensen, muzikaal, kleurig, vermomd, uitbundig, mobiel of statisch maar noodzakelijkerwijze onvoorzien want zich voltrekkend waar men het het minst verwacht - op straat - en voor één van de meest ongerijmde redenen - het leven vieren in plaats van het te ondergaan. Het collectief herwinnen en doen stralen van een vindingrijk actievermogen dat vaak begraven wordt onder de ordewoorden van manifestaties of de steriele retoriek van de aanklacht

"Reclaim the streets" zoals de Engelsen zeggen, "Laat ons de straten opnieuw in bezit nemen". Zonder er tegenstanders te zoeken, eisen te laten horen of er een voorstelling op te voeren.

Om er te discussiëren, elkaar te treffen of te ontdekken, om een veiligheid te genieten ontdaan van elk contract, elke controle of volksraadplegingen die, door de uitzaaiing van genetisch gemanipuleerde organismen via de "onvrijwillige" terugkeer van vreemdelingen, de dood onder cellofaan democratiseren.

Om er te begrijpen en doen begrijpen dat onze kijk op mobiliteit alles te maken heeft met een andere beleving van ruimte en de stad.

Alle informatie :

CZB-Bruxelles :Van Elewijckstraat 35 1050 Elsene (vlakbij het Flageyplein), tel. (+antwoordapparaat): 02/644.17.11

collectifsansticket@altern.org

CZB-Liège : 21, Rue Pierreuse 4020 Liège, tel. (+ antwoordapparaat): 04/344.58.88